Woordenboek prostaatkanker

Wordt vaak gezegd over een PET-scan. Voor de scan krijgt de patiënt radioactieve stof ingespoten. De arts ziet op de scan welke plek in het lichaam de stof opneemt. Op die plek is meer metabole activiteit. Dat kan betekenen dat er kanker zit.

Bij een MRI-scan en CT-scan kan contrastmiddel gebruikt worden. Zo zijn de weefsels beter van elkaar te onderscheiden. De kleur van een tumor is duidelijker dan de kleur van het gezonde weefsel. De kleur van het gezonde weefsel heet achtergrondaankleuring.

Een bloedvat in de longen zit verstopt door een bloedprop. Zo komt er minder bloed in de longen waardoor er minder zuurstof uit de longen kan worden opgenomen.

Een uitzaaiing van de tumor. De uitzaaiing zit niet in de buurt van de tumor maar op een andere plek in het lichaam.

De arts behandelt niet, maar houdt de patiënt wel goed in de gaten. Door regelmatige controles kan de arts zien hoe de ziekte verloopt. Als de ziekte terugkomt, volgt een behandeling.

Cellen die er anders uitzien dan normale cellen. Het kan kanker zijn, maar is het niet altijd.

Schade aan weefsel. De oorzaak is een ziekte, wond of behandeling.

Vragenlijst over de oudere man.

Ernstige, allergische reactie. Bijvoorbeeld door een wespensteek of bepaalde medicijnen.

Ernstige, allergische reactie. Bijvoorbeeld door een wespensteek of bepaalde medicijnen.

Medicijn tegen de pijn.

De patiënt vertelt de arts over de geschiedenis van de ziekte. De arts stelt vragen om meer te weten te komen over de klachten.

Een verbinding tussen 2 holle lichaamsdelen. Bijvoorbeeld 2 delen van de darm die na een operatie aan elkaar worden vastgemaakt.

Het bloed heeft te weinig rode bloedcellen. Daardoor komt er niet genoeg zuurstof in de lichaamscellen.

Aan de voorkant, vooraan. Artsen gebruiken het woord bijvoorbeeld voor de plek waar de tumor zit.

Een behandeling bij kanker. Medicijnen die de aanmaak of de werking van hormonen remmen.

Aan de voorkant, vooraan. Artsen gebruiken het woord bijvoorbeeld voor de plek waar de tumor zit.

Via dit bloedvat komt het bloed vanuit het hart in heel het lichaam.

Een onduidelijk beeld. Bijvoorbeeld bij een scan of röntgenfoto. Het laat iets zien dat er in het echt niet is.

Pijn in een gewricht.

Iets heeft geen duidelijke oorzaak of niet één duidelijke oorzaak.

Een zwak gevoel in het hele lichaam. Meestal komt dit door een ernstige ziekte.

Als links en rechts niet hetzelfde zijn. Bijvoorbeeld de linkerarm is sterker dan de rechterarm.

Iets heeft geen duidelijke oorzaak of niet één duidelijke oorzaak.

Cellen die er anders uitzien dan normale cellen. Het kan kanker zijn, maar is het niet altijd.

Aan de basis of op het laagste niveau.

Spier in de onderbuik. De spier is onderdeel van de bekkenbodem.

Moeite met ademen.

Goedaardig of onschuldig. Het gaat dan om een ziekte die niet kwaadaardig is, het is geen kanker.

De prostaat is vergroot. Dit komt niet door kanker. Het is een goedaardige afwijking.

De behandeling van kanker met straling. Het doel is om de kankercellen doden. Bestraling is plaatselijk. Alleen de plek waar de tumor zit, wordt bestraald.

Schade aan het lichaam door de bestraling.

Zorg voor mensen die niet meer beter kunnen worden. Het gaat om een behandeling die de klachten vermindert. En de gevolgen van de ziekte verzacht. De ziekte zelf wordt hierdoor niet geremd.

Onderzoek waarbij de arts een klein stukje weefsel weghaalt. Dat stukje weefsel gaat naar het laboratorium voor onderzoek.

Ontsteking van de blaas.

Leeg of schoon.

Het bloed heeft te weinig rode bloedcellen. Daardoor komt er niet genoeg zuurstof in de lichaamscellen.

Onderzoek naar de hoeveelheid kalk die in de botten zit en of iemand botontkalking heeft. Zo kan de arts zien hoe sterk de botten zijn. Het onderzoek gebeurt met een lage dosis röntgenstraling.

Het bot heeft te weinig kalk. Dan is het bot minder sterk en kan het makkelijker breken.

Onderzoek met een radioactieve stof waarbij de arts alle botten kan zien. Met het onderzoek kan de arts bijvoorbeeld uitzaaiingen opsporen.

De bovendruk van de bloeddruk. Dit is het hoogste van de getallen bij een bloeddrukmeting.

De prostaat is vergroot. Dit komt niet door kanker. Het is een goedaardige afwijking.

Bestraling van binnenuit. De arts plaatst radioactief materiaal in het lichaam, dicht bij de tumor. Het radioactieve materiaal geeft straling af. Zo gaan de kankercellen dood.

Het bot heeft te weinig kalk. Dan is het bot minder sterk en kan het makkelijker breken.

Zorg voor mensen die niet meer beter kunnen worden. Het gaat om een behandeling die de klachten vermindert. En de gevolgen van de ziekte verzacht. De ziekte zelf wordt hierdoor niet geremd.

Heel erge vermagering. Meestal komt dat door een ernstige ziekte, zoals kanker.

Ziekte waarbij de lichaamscellen blijven delen en groeien. Zo ontstaat een kwaadaardige tumor. Kankercellen kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

Een medicijn of behandeling is cardiotoxisch als er kans is dat het hart er schade door oploopt.

Onderzoek naar losse cellen onder de microscoop.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe snel de (kanker)cellen delen. Proliferatie betekent groei. Hoe hoger het getal, hoe sneller de kanker groeit.

Een behandeling met medicijnen die kankercellen doden of de groei van de tumor remmen. De medicijnen komen in het bloed via een infuus, tabletten of een spuit.

Een behandeling waarbij tegelijkertijd bestraling en chemotherapie wordt gegeven. Door de chemotherapie werkt de bestraling beter.

Een behandeling met medicijnen die kankercellen doden of de groei van de tumor remmen. De medicijnen komen in het bloed via een infuus, tabletten of een spuit.

De afstand tussen de tumor en de rand van het verwijderde weefsel. Resectiemarge zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. De arts wil altijd een grote resectiemarge.

Een bijkomende ziekte, bijvoorbeeld als iemand kanker heeft, maar ook hoge bloeddruk of suikerziekte.

Een ongewenste klacht die ontstaat door de behandeling.

Onderzoek waarmee organen en weefsels heel precies te zien zijn. Het onderzoek maakt gebruik van röntgenstraling en een computer.

Verstopping van de darmen die lang duurt. De ontlasting is vaak hard en poepen is moeilijk.

Aan de andere, tegengestelde, kant.

Onderzoek waarmee organen en weefsels heel precies te zien zijn. Het onderzoek maakt gebruik van röntgenstraling en een computer.

Een behandeling met medicijnen die kankercellen doden of de groei van de tumor remmen. De medicijnen komen in het bloed via een infuus, tabletten of een spuit.

Ontsteking van de blaas.

Onderzoek naar losse cellen onder de microscoop.

Onderzoek naar losse cellen onder de microscoop.

Poepen.

Te weinig vocht in het lichaam.

Ontsteking van de huid.

Het erfelijk materiaal. DNA zit in iedere cel van het lichaam.

De onderdruk van de bloeddruk. Dit is het laagste van de getallen bij een bloeddrukmeting.

Kankercellen en gezonde cellen kunnen op elkaar lijken, of juist niet. Als de kankercellen helemaal niet meer op gezonde cellen lijken, is de differentiatiegraad hoog. Dan groeit de tumor sneller en is er meer kans op uitzaaiingen.

Verspreid. Zonder een duidelijke grens.

Het erfelijk materiaal. DNA zit in iedere cel van het lichaam.

De plek in het lichaam waar de behandeling op gericht is. Bijvoorbeeld waar de bestraling moet komen.

Een behandeling tegen kanker. De medicijnen remmen de signalen die de cellen nodig hebben om te kunnen groeien. Dan stopt de groei van de tumor.

Als er bloedvaten ontstaan op een plek in het lichaam. Zo krijgt die plek bloed. Bijvoorbeeld een tumor.

Cellen die er niet uitzien als normale cellen. Het kan een voorstadium van kanker zijn.

Moeite met ademen.

Een onderzoek met geluidsgolven. Deze golven zijn niet te horen. De weerkaatsing (echo) van de golven maakt organen en weefsels zichtbaar op een beeldscherm. Zo kan de arts de organen in het lichaam beoordelen.

De radioloog gebruikt deze term bij een echografie. Het gaat om het aantal geluidsgolven die terugkaatsen bij de echo. Echogeniciteit geeft aan of er iets mis is met een orgaan of weefsel.

Een onderzoek met geluidsgolven. Deze golven zijn niet te horen. De weerkaatsing (echo) van de golven maakt organen en weefsels zichtbaar op een beeldscherm. Zo kan de arts de organen in het lichaam beoordelen.

Een mineraal in het lichaam. Zoals natrium, kalium of calcium.

De tumor groeit in een bloedvat.

Een behandeling bij kanker. Medicijnen die de aanmaak of de werking van hormonen remmen.

Pijnstilling via een prik of infuus in de rug. Zo verdooft de arts een deel van het lichaam.

Geen erectie (stijve penis) kunnen krijgen. Of geen erectie kunnen houden.

Geen erectie (stijve penis) kunnen krijgen. Of geen erectie kunnen houden.

De arts verwijdert weefsel met een operatie.

De arts behandelt niet, maar houdt de patiënt wel goed in de gaten. Door regelmatige controles kan de arts zien hoe de ziekte verloopt. Als de ziekte terugkomt, volgt een behandeling.

De tumor groeit in een bloedvat.

De tumor in de prostaat is ook buiten de prostaat gegroeid.

Verhaal van patiënt over de ziektegeschiedenis van de familie. Bijvoorbeeld of er kanker in de familie voorkomt.

Vlies dat om of tussen spieren zit. Het vlies is gemaakt van bindweefsel.

Radioactieve stof die de arts gebruikt bij een PET-scan. Kankercellen nemen deze stof meer op dan gewone cellen. Zo kan de arts kankercellen zien op de scan.

Bij een PET-scan gebruikt de arts een contrastvloeistof, zoals FDG. Als een tumor deze vloeistof opneemt, is de tumor te zien op de scan. De arts noemt zo’n tumor FDG-avide. Avide betekent letterlijk gulzig of hongerig.

Radioactieve stof die de arts gebruikt bij een PET-scan. Kankercellen nemen deze stof meer op dan gewone cellen. Zo kan de arts kankercellen zien op de scan.

Hormoon dat zorgt voor de groei van eicellen. En voor de aanmaak van de geslachtshormonen (oestrogeen). Bij mannen helpt het hormoon om zaadcellen te maken.

Fotonen zijn energiebundels. Het gaat dan om licht of magnetische straling. Als iemand bestraling krijgt, is dat bijna altijd met fotonen.

Hormoon dat zorgt voor de groei van eicellen. En voor de aanmaak van de geslachtshormonen (oestrogeen). Bij mannen helpt het hormoon om zaadcellen te maken.

Getal dat iets zegt over hoe fit een oudere patiënt is. De arts of verpleegkundige stelt de patiënt dan 8 vragen.

Voor een deel. Bijvoorbeeld een deel van een orgaan of een tumor.

Pijn in een gewricht.

De patiënt beslist samen met de zorgverlener welke behandeling het beste past.

De Gleason-score geeft aan hoe agressief de prostaatkanker is. De score loopt van 2 tot 10. Hoe hoger het getal, hoe agressiever de kanker.

Goedaardig of onschuldig. Het gaat dan om een ziekte die niet kwaadaardig is, het is geen kanker.

Kankercellen en gezonde cellen kunnen op elkaar lijken, of juist niet. Als de kankercellen helemaal niet meer op gezonde cellen lijken, is de differentiatiegraad hoog. Dan groeit de tumor sneller en is er meer kans op uitzaaiingen.

Uitzaaiing van kanker via de bloedvaten. Zo komt de kanker in andere organen van het lichaam terecht. Hematogeen betekent: via het bloed.

Spontane bloedingen omdat er te weinig bloedplaatjes zijn.

Als de artsen opnieuw bepalen in welk stadium de ziekte is.

Onderzoek van weefsel onder de microscoop.

Kankercellen en gezonde cellen kunnen op elkaar lijken, of juist niet. Als de kankercellen helemaal niet meer op gezonde cellen lijken, is de differentiatiegraad hoog. Dan groeit de tumor sneller en is er meer kans op uitzaaiingen.

Onderzoek van weefsel onder de microscoop.

De bloeddruk is (te) hoog.

Een behandeling bij kanker. Medicijnen die de aanmaak of de werking van hormonen remmen.

Een behandeling bij kanker. Medicijnen die de aanmaak of de werking van hormonen remmen.

Bij een behandeling met hormoontherapie kunnen de medicijnen na een tijdje niet meer goed werken. Dan is de kanker resistent geworden voor het medicijn.

Een behandeling bij kanker. Medicijnen die de aanmaak of de werking van hormonen remmen.

Te veel pigment in de huid. De huid ziet er donkerder uit dan normaal.

De bloeddruk is (te) hoog.

De spanning in de spieren is (te) hoog.

Er zitten veel bloedvaten, bijvoorbeeld in de buurt van de tumor.

De bloeddruk is (te) laag.

Er zitten weinig bloedvaten, bijvoorbeeld in de buurt van de tumor

Onderzoek om te zien of er bepaalde eiwitten zitten in of op de tumorcellen. De arts bekijkt het weefsel onder de microscoop.

Een behandeling met medicijnen. Het immuunsysteem krijgt dan een extra zetje en valt de kankercellen aan.

Een behandeling met medicijnen. Het immuunsysteem krijgt dan een extra zetje en valt de kankercellen aan.

Geen erectie (stijve penis) kunnen krijgen. Of geen erectie kunnen houden.

Plas of poep niet kunnen ophouden.

Als iets diep in het lichaam doordringt. Invasief kan betekenen dat kanker binnendringt in andere weefsels.

In of bij de lies.

Een vragenlijst naar klachten bij het plassen.

In de spier.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe goed de afweercellen de kankercellen aanvallen. Bij een hoog getal zitten er veel afweercellen in de buurt van de kankercellen. Respons betekent reactie.

Tijdens de scan krijgt de patiënt contrastvloeistof. Dat gebeurt via een bloedvat.

Medicijnen of vocht komen via een bloedvat in het lichaam.

Invasiediepte zegt iets over hoe diep de tumor in het weefsel groeit.

Als iets diep in het lichaam doordringt. Invasief kan betekenen dat kanker binnendringt in andere weefsels.

Bestraling van binnenuit. De arts plaatst radioactief materiaal in het lichaam, dicht bij de tumor. Het radioactieve materiaal geeft straling af. Zo gaan de kankercellen dood.

Bestraling van binnenuit. De arts plaatst radioactief materiaal in het lichaam, dicht bij de tumor. Het radioactieve materiaal geeft straling af. Zo gaan de kankercellen dood.

Een vragenlijst naar klachten bij het plassen.

R2 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R2 ziet de arts met het blote oog kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel. Dan is de tumor niet helemaal verwijderd.

Ziekte waarbij de lichaamscellen blijven delen en groeien. Zo ontstaat een kwaadaardige tumor. Kankercellen kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

Getal dat iets zegt over hoe goed iemand voor zichzelf kan zorgen.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe snel de (kanker)cellen delen. Proliferatie betekent groei. Hoe hoger het getal, hoe sneller de kanker groeit.

De long is ingeklapt en er kan geen lucht meer in. Dan is ademen moeilijk en pijnlijk.

Gebied in het lichaam waar veel lymfeklieren bij elkaar liggen. Bijvoorbeeld in de oksels, in de hals, bij het borstbeen, laag in de buik of bij de bovenbenen.

Doorsnijden.

Moeite met ademen.

Getal dat iets zegt over hoe goed iemand voor zichzelf kan zorgen.

Een zwak gevoel in het hele lichaam. Meestal komt dit door een ernstige ziekte.

Ziekte waarbij de lichaamscellen blijven delen en groeien. Zo ontstaat een kwaadaardige tumor. Kankercellen kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

De vier delen van een orgaan, als je een orgaan in vier delen zou verdelen. Met het kwadrant zegt de arts in welk deel van het orgaan de tumor zit.

Schade aan weefsel. De oorzaak is een ziekte, wond of behandeling.

De bloeddruk is (te) laag.

Aan de buitenkant of zijkant.

Lymfeklieren die aan de buitenkant of zijkant liggen.

In de lengte.

Spier in de onderbuik. De spier is onderdeel van de bekkenbodem.

Via dit bloedvat komt het bloed vanuit het hart in heel het lichaam.

Op de plek van de tumor of om de tumor heen.

De tumor is verwijderd, maar komt later weer terug op dezelfde plek.

Plaatselijk. Bijvoorbeeld op de plek van de tumor of van een orgaan.

De tumor is verwijderd, maar komt later weer terug op dezelfde plek.

De tumor groeit, soms ook in organen die dicht bij de tumor liggen.

Een bloedvat in de longen zit verstopt door een bloedprop. Zo komt er minder bloed in de longen waardoor er minder zuurstof uit de longen kan worden opgenomen.

Een röntgenfoto van de longen.

In de lengte.

Knobbeltjes in de longen. Soms is het kanker, maar het kan ook goedaardig zijn.

Knobbeltjes in de longen. Het kunnen uitzaaiing zijn van kanker, maar dat hoeft niet. Het kunnen bijvoorbeeld ook littekens zijn van een eerdere ontsteking.

Ontsteking van of in de longen.

Problemen met de lagere urinewegen, zoals de blaas, de prostaat of de urinebuis.

Problemen met de lagere urinewegen, zoals de blaas, de prostaat of de urinebuis.

De lymfeklieren zijn opgezet en groter dan normaal.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe goed de afweercellen de kankercellen aanvallen. Bij een hoog getal zitten er veel afweercellen in de buurt van de kankercellen. Respons betekent reactie.

Het vocht in de lymfevaten kan niet meer wegstromen. Zo ontstaat een zwelling of bult. Bijvoorbeeld in een arm of been.

Lymfogeen betekent dat iets via de lymfevaten gaat. Bijvoorbeeld als kanker via de lymfevaten uitzaait.

Er zitten kankercellen in het bloed of in de lymfe.

Een uitzaaiing in de botten waarbij het bot afbreekt. Het bot wordt dan zwak.

Een grote uitzaaiing, groter dan 2 millimeter. De arts kan de uitzaaiing met het blote oog zien.

Groot genoeg om met het blote oog te kunnen zien.

Ziekte waarbij de lichaamscellen blijven delen en groeien. Zo ontstaat een kwaadaardige tumor. Kankercellen kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

Ziekte waarbij de lichaamscellen blijven delen en groeien. Zo ontstaat een kwaadaardige tumor. Kankercellen kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

Overleg tussen verschillende artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners die veel weten over een bepaalde ziekte. Zij kijken samen wat de beste behandeling is voor iemand.

Dichtbij het midden. Bijvoorbeeld het midden van een orgaan.

Wordt vaak gezegd over een PET-scan. Voor de scan krijgt de patiënt radioactieve stof ingespoten. De arts ziet op de scan welke plek in het lichaam de stof opneemt. Op die plek is meer metabole activiteit. Dat kan betekenen dat er kanker zit.

Combinatie van problemen met de stofwisseling: overgewicht, hoge bloeddruk, te hoog cholesterol en te veel vet in het bloed.

Een uitzaaiing die de arts pas later ontdekt, na de diagnose.

Een operatie waarbij de arts de uitzaaiingen verwijdert.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe snel de (kanker)cellen delen. Proliferatie betekent groei. Hoe hoger het getal, hoe sneller de kanker groeit.

Kleine uitzaaiing van kanker. De uitzaaiing is alleen te zien onder de microscoop.

Een apparaat dat dingen vergroot. Zo worden kleine dingen zichtbaar. Bijvoorbeeld de cellen in het lichaam.

Een onderzoek of behandeling waar de patiënt zo min mogelijk last van heeft. En waarbij er zo min mogelijk gezond weefsel wordt beschadigt.

Ontsteking van het slijmvlies in de mond.

Onderzoek om foto's te maken van de binnenkant van het lichaam. Op de foto's ziet de arts de organen en weefsels heel precies. En tumoren en uitzaaiingen als die er zijn. De arts bekijkt de foto's op een beeldscherm. Het scan-apparaat bestaat uit een tunnel en werkt met magneten.

Overleg tussen verschillende artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners die veel weten over een bepaalde ziekte. Zij kijken samen wat de beste behandeling is voor iemand.

Op meer plekken. Bijvoorbeeld de kanker zit op meer dan 1 plek. Multi betekent meerdere.

Een bijkomende ziekte, bijvoorbeeld als iemand kanker heeft, maar ook hoge bloeddruk of suikerziekte.

Een verbinding tussen 2 holle lichaamsdelen. Bijvoorbeeld 2 delen van de darm die na een operatie aan elkaar worden vastgemaakt.

Schade aan de zenuwen in de handen of voeten. Het gevoel aan de uiteinden van de zenuwen verandert. Zo ontstaan pijn, doofheid en/of tintelingen.

Als iets niet in het lichaam doordringt. Bij een niet-invasieve tumor zaait de kanker niet uit en dringt de tumor niet door in andere weefsels.

Een eenvoudige manier om kansen uit te rekenen, in een grafiek. Bijvoorbeeld om te voorspellen wat de gevolgen van een behandeling zijn.

Pijnstillers. Behalve tegen pijn helpen de medicijnen ook tegen ontstekingen. Bijvoorbeeld ibuprofen en diclofenac.

Pijnstillers. Behalve tegen pijn helpen de medicijnen ook tegen ontstekingen. Bijvoorbeeld ibuprofen en diclofenac.

Verstopping van de darmen die lang duurt. De ontlasting is vaak hard en poepen is moeilijk.

Iets dat voor verstopping zorgt.

De onderdruk van de bloeddruk. Dit is het laagste van de getallen bij een bloeddrukmeting.

Pijnstillers. Behalve tegen pijn helpen de medicijnen ook tegen ontstekingen. Bijvoorbeeld ibuprofen en diclofenac.

De arts verwijdert weefsel met een operatie.

Ontsteking van het slijmvlies van de mond. Bijvoorbeeld door chemotherapie of bestraling. Oraal betekent mond.

Een operatie waarbij de arts 1 of beide zaadballen verwijdert. Daarna maakt het lichaam veel minder of geen testosteron meer aan.

In de botten.

Een uitzaaiing in de botten waarbij het bot afbreekt. Het bot wordt dan zwak.

Het bot heeft te weinig kalk. Dan is het bot minder sterk en kan het makkelijker breken.

De patholoog onderzoekt het weggehaalde weefsel. Dan blijkt dat het inderdaad om een bepaalde ziekte gaat. Bij kanker: als uit weefselonderzoek blijkt dat het kanker is.

Palliatief betekent letterlijk verzachtend. Dan kan iemand niet meer beter worden. Met een palliatieve behandeling wil de arts de klachten verminderen en de ziekte remmen.

Zorg voor mensen die niet meer beter kunnen worden.

Voor een deel. Bijvoorbeeld een deel van een orgaan of een tumor.

Na de behandeling is de ziekte voor een deel weg, maar niet helemaal.

De patholoog onderzoekt het weggehaalde weefsel. Dan blijkt dat het inderdaad om een bepaalde ziekte gaat. Bij kanker: als uit weefselonderzoek blijkt dat het kanker is.

Op een scan van de tumor ziet de arts een afwijking die er anders uitziet dan de rest van het weefsel.

De arts verwijdert de lymfeklieren uit het kleine bekken. Het kleine bekken is de ruimte tussen de heupen, het schaambeen en het stuitje.

Het gebied aan de buitenkant van de prostaat.

Een PET-scan en een CT-scan ineen. Vaak is het een onderzoek naar kanker of uitzaaiingen. Voor de scan wordt een radioactieve stof ingespoten. Waar het stofje op de scan te zien is, zit mogelijk kanker.

Medicijn tegen de pijn.

Plaatselijk. Bijvoorbeeld op de plek van de tumor of van een orgaan.

Vocht in de ruimte tussen de beide longvliezen. Normaal zit hier geen vocht. Het kan ontstaan door kanker op het longvlies, maar ook door bijvoorbeeld een ontsteking.

De arts verwijdert de lymfeklieren uit het kleine bekken. Het kleine bekken is de ruimte tussen de heupen, het schaambeen en het stuitje.

Ontsteking van of in de longen.

De long is ingeklapt en er kan geen lucht meer in. Dan is ademen moeilijk en pijnlijk.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe snel de (kanker)cellen delen. Proliferatie betekent groei. Hoe hoger het getal, hoe sneller de kanker groeit.

Een getal of percentage dat iets zegt over hoe snel de (kanker)cellen delen. Proliferatie betekent groei. Hoe hoger het getal, hoe sneller de kanker groeit.

Kanker die ontstaan is in de prostaat.

De prostaat is groter dan normaal.

Kanker die ontstaan is in de prostaat.

Een ontsteking van de prostaat.

Een stofje dat de prostaat aanmaakt. Hoe hoog de PSA-waarde is, is te meten via het bloed. Een hoge PSA-waarde komt soms door prostaatkanker.

De prostaat is groter dan normaal.

Een ontsteking van de prostaat.

Dichter bij het midden van het lichaam. Bijvoorbeeld: ‘De schouder ligt proximaal van de hand’ betekent: de schouder ligt dichter bij het midden van het lichaam dan de hand.

Een stofje dat de prostaat aanmaakt. Hoe hoog de PSA-waarde is, is te meten via het bloed. Een hoge PSA-waarde komt soms door prostaatkanker.

Een PET-CT-scan bij prostaatkanker waarbij de stof PSMA gebruikt wordt. Door PSMA zijn prostaatkankercellen beter te zien.

Een PET-CT-scan bij prostaatkanker waarbij de stof PSMA gebruikt wordt. Door PSMA zijn prostaatkankercellen beter te zien.

TNM zegt iets over het stadium en de ernst van de kanker. T gaat over de grootte van de tumor, N gaat over uitzaaiingen in de lymfeklieren, M gaat over uitzaaiingen op een andere plek in het lichaam. De ‘p’ betekent dat de patholoog de TNM-score geeft na onderzoek van het weefsel.

Knobbeltjes in de longen. Soms is het kanker, maar het kan ook goedaardig zijn.

R0 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R0 zitten er geen kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel.

R1 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R1 zitten er kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel. Dat is alleen te zien onder een microscoop. Dan zijn niet alle kankercellen uit het lichaam verwijderd.

R2 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R2 ziet de arts met het blote oog kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel. Dan is de tumor niet helemaal verwijderd.

Een bijwerking of klacht door de bestraling.

Ontsteking van het slijmvlies door bestraling.

Schade aan het lichaam door de bestraling.

R0 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R0 zitten er geen kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel.

De behandeling van kanker met straling. Het doel is om de kankercellen doden. Bestraling is plaatselijk. Alleen de plek waar de tumor zit, wordt bestraald.

Een kijkoperatie waarbij de chirurg met een robot de prostaat verwijdert.

Het effect van een behandeling op de ziekte. Het geeft aan of de behandeling werkt.

Reactie van weefsel. Bijvoorbeeld: de huid wordt rood na een muggensteek.

Onderzoek via de anus (poepgat). De arts brengt een vinger naar binnen. Zo voelt de arts of er een afwijking zit, bijvoorbeeld in de endeldarm. Ook is de prostaat te voelen met dit onderzoek.

Onderzoek via de anus (poepgat). De arts brengt een vinger naar binnen. Zo voelt de arts of er een afwijking zit, bijvoorbeeld in de endeldarm. Ook is de prostaat te voelen met dit onderzoek.

Bij regressie wordt de ziekte minder. Bijvoorbeeld: de tumor wordt kleiner of de klachten verdwijnen.

Bij regressie wordt de ziekte minder. Als veel van de kankercellen doodgaan door de behandeling, is de regressiegraad hoog.

De ziekte is voorbij of de patiënt heeft er tijdelijk minder last van.

De arts haalt een stukje van de tumor weg voor onderzoek. Als de rest van de tumor op dit stukje lijkt, is het stukje representatief.

De arts verwijdert weefsel met een operatie.

De afstand tussen de tumor en de rand van het verwijderde weefsel. Resectiemarge zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. De arts wil altijd een grote resectiemarge.

De buitenrand van het weefsel dat de arts verwijdert.

Het effect van een behandeling op de ziekte. Het geeft aan of de behandeling werkt.

De arts bekijkt of de behandeling werkt.

De arts bekijkt of de behandeling werkt.

Opnieuw kijken naar de resultaten van een onderzoek.

Bij bestraling krijgen organen die in de buurt van de tumor liggen ook straling. Door de bestraling kan schade ontstaan. Daarom heten het de risico-organen.

Een kijkoperatie waarbij de chirurg met een robot de prostaat verwijdert.

Een slaapmiddel of pijnstilling om te ontspannen. Zo heeft de patiënt minder last van een onderzoek of behandeling.

De behandeling van kanker met straling. Het doel is om de kankercellen doden. Bestraling is plaatselijk. Alleen de plek waar de tumor zit, wordt bestraald.

De behandeling van kanker met straling. Het doel is om de kankercellen doden. Bestraling is plaatselijk. Alleen de plek waar de tumor zit, wordt bestraald.

Pijnstilling via een prik of infuus in de rug. Zo verdooft de arts een deel van het lichaam.

De patiënt beslist samen met de zorgverlener welke behandeling het beste past.

De patiënt beslist samen met de zorgverlener welke behandeling het beste past.

Een tweede mening over de diagnose of behandeling. Het is de mening of het advies van een andere arts, in een ander ziekenhuis.

Een slaapmiddel of pijnstilling om te ontspannen. Zo heeft de patiënt minder last van een onderzoek of behandeling.

Zwelling met veel vocht na een operatie. Soms is het nodig om het vocht weg te halen met een punctie.

De patiënt beslist samen met de zorgverlener welke behandeling het beste past.

Onderzoek met een radioactieve stof waarbij de arts alle botten kan zien. Met het onderzoek kan de arts bijvoorbeeld uitzaaiingen opsporen.

De buitenrand van het weefsel dat de arts verwijdert.

De buitenrand van het weefsel dat de arts verwijdert.

R2 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R2 ziet de arts met het blote oog kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel. Dan is de tumor niet helemaal verwijderd.

R0 zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. Bij R0 zitten er geen kankercellen in de randen van het verwijderde weefsel.

Pijn aan de spieren.

Beschrijving van wat er in het verleden is gebeurd met de gezondheid. Bijvoorbeeld ‘status na longontsteking’ betekent dat iemand in het verleden een longontsteking heeft gehad.

Poepen.

Ontsteking van het slijmvlies in de mond.

Bindweefsel dat zorgt voor stevigheid van een orgaan.

Zorg voor mensen die niet meer beter kunnen worden. Het gaat om een behandeling die de klachten vermindert. En de gevolgen van de ziekte verzacht. De ziekte zelf wordt hierdoor niet geremd.

Iets ziet er anders uit dan normaal. De arts kan denken dat het kanker is, maar het kan ook iets anders zijn.

Uitzaaiingen van kanker die er al zijn als de patiënt de diagnose krijgt.

Een behandeling die door het hele lichaam gaat. Zoals chemotherapie, doelgerichte therapie of immunotherapie bij kanker.

Een behandeling die door het hele lichaam gaat. Zoals chemotherapie, doelgerichte therapie of immunotherapie bij kanker.

De bovendruk van de bloeddruk. Dit is het hoogste van de getallen bij een bloeddrukmeting.

Een behandeling tegen kanker. De medicijnen remmen de signalen die de cellen nodig hebben om te kunnen groeien. Dan stopt de groei van de tumor.

Mannelijk geslachtshormoon.

Een röntgenfoto van de longen.

Schadelijke of giftige bijwerking van een medicijn of behandeling.

Radioactieve vloeistof die kankercellen zichtbaar maakt. Bijvoorbeeld bij een PET-CT-scan.

De plasbuis loopt door de prostaat. Het deel van de prostaat dat het dichtst rond de plasbuis zit, heet de transitiezone.

Via het perineum. Dit is het gebied tussen de balzak en de anus.

Het verwijderen van weefsel uit de prostaat via de plasbuis.

Bij regressie wordt de ziekte minder. Als veel van de kankercellen doodgaan door de behandeling, is de regressiegraad hoog.

Een bloedprop blokkeert een bloedvat. Daardoor ontstaan problemen.

Te weinig bloedplaatjes. Dan ontstaan er soms spontane bloedingen of blauwe plekken.

Te weinig bloedplaatjes. Dan ontstaan er soms spontane bloedingen of blauwe plekken.

Er zit een bloedprop in een bloedvat. Dan kan het bloed niet meer doorstromen.

Medicijn om te voorkomen dat er bloedstolsels ontstaan. Een bloedstolsel kan een bloedvat verstoppen. Dan heeft iemand trombose.

De plek waar de tumor zat, voor de operatie.

Kankercellen en gezonde cellen kunnen op elkaar lijken, of juist niet. Als de kankercellen helemaal niet meer op gezonde cellen lijken, is de differentiatiegraad hoog. Dan groeit de tumor sneller en is er meer kans op uitzaaiingen.

Bij regressie wordt de ziekte minder. Als veel van de kankercellen doodgaan door de behandeling, is de regressiegraad hoog.

De afstand tussen de tumor en de rand van het verwijderde weefsel. Resectiemarge zegt iets over hoe goed de arts de tumor heeft kunnen verwijderen. De arts wil altijd een grote resectiemarge.

Het verwijderen van weefsel uit de prostaat via de plasbuis.

Een tweede mening over de diagnose of behandeling. Het is de mening of het advies van een andere arts, in een ander ziekenhuis.

Te weinig vocht in het lichaam.

Een uitzaaiing van de tumor. De uitzaaiing zit niet in de buurt van de tumor maar op een andere plek in het lichaam.

Iets zit op 1 plek. Bijvoorbeeld: de kanker zit op 1 plek.

Een arts met veel kennis van de organen die urine (plas) maken en van de geslachtsorganen van de man.

Er zit een bloedprop in een bloedvat. Dan kan het bloed niet meer doorstromen.

Als er bloedvaten ontstaan op een plek in het lichaam. Zo krijgt die plek bloed. Bijvoorbeeld een tumor.

Iets ziet er anders uit dan normaal. De arts kan denken dat het kanker is, maar het kan ook iets anders zijn.

De lymfeklieren zijn opgezet en groter dan normaal.

Spontane bloedingen omdat er te weinig bloedplaatjes zijn.

De spanning in de spieren is (te) hoog.

Verstopping van de darmen die lang duurt. De ontlasting is vaak hard en poepen is moeilijk.

Vocht in de ruimte tussen de beide longvliezen. Normaal zit hier geen vocht. Het kan ontstaan door kanker op het longvlies, maar ook door bijvoorbeeld een ontsteking.

Het lichaam houdt te veel vocht vast.

De geschiedenis van de patiënt. Vooral welke ziektes iemand heeft gehad.

De arts behandelt niet, maar houdt de patiënt wel goed in de gaten. Door regelmatige controles kan de arts zien hoe de ziekte verloopt. Als de ziekte terugkomt, volgt een behandeling.

De arts behandelt niet, maar houdt de patiënt wel goed in de gaten. Door regelmatige controles kan de arts zien hoe de ziekte verloopt. Als de ziekte terugkomt, volgt een behandeling.

De arts behandelt niet, maar houdt de patiënt wel goed in de gaten. Door regelmatige controles kan de arts zien hoe de ziekte verloopt. Als de ziekte terugkomt, volgt een behandeling.

Onderzoek van weefsel onder de microscoop.

Een wet waarin alle rechten en plichten van de patiënt staan.

Een wet waarin alle rechten en plichten van de patiënt staan.

Getal dat iets zegt over de conditie en hoe goed iemand voor zichzelf kan zorgen. De score loopt van 0 tot 4. Bij 0 is de conditie goed, bij 4 slecht.

Getal dat iets zegt over de conditie en hoe goed iemand voor zichzelf kan zorgen. De score loopt van 0 tot 4. Bij 0 is de conditie goed, bij 4 slecht.

Zwelling met veel vocht na een operatie. Soms is het nodig om het vocht weg te halen met een punctie.

Een operatie waarbij de arts 1 of beide zaadballen verwijdert. Daarna maakt het lichaam veel minder of geen testosteron meer aan.

Schade aan de zenuwen in de handen of voeten. Het gevoel aan de uiteinden van de zenuwen verandert. Zo ontstaan pijn, doofheid en/of tintelingen.

De patiënt vertelt de arts over de geschiedenis van de ziekte. De arts stelt vragen om meer te weten te komen over de klachten.

Schatting van het aantal jaren dat een patiënt zal leven zonder dat de ziekte terugkomt.

Een zwak gevoel in het hele lichaam. Meestal komt dit door een ernstige ziekte.