PSA-test bij prostaatkanker

Een PSA-test is een belangrijk onderzoek bij prostaatkanker. De arts controleert de PSA-waarde in het bloed. PSA is een stofje dat de prostaat maakt. Meer PSA in het bloed kan komen door prostaatkanker.

Lees op deze pagina:

• PSA-waarde controleren
• Verhoogde PSA-waarde
• Verder onderzoek na PSA-test
• PSA-zelftest
• Keuzehulp: wel of geen PSA-test?

PSA-waarde controleren

PSA staat voor Prostaat Specifiek Antigeen. Dit is een stofje in het bloed dat de prostaat aanmaakt. Om de PSA-waarde te controleren laat je huisarts bloed prikken. Je hoeft niet nuchter te zijn voor dit onderzoek. De uitslag van de PSA-test is vaak binnen een paar dagen bekend.

Verhoogde PSA-waarde

Een normale PSA-waarde verschilt per leeftijd. De PSA-waarde kan iets zeggen over de grootte en groei van de tumor en of er mogelijke uitzaaiingen zijn. Een PSA-waarde boven de normale waarde voor je leeftijd kán wijzen op prostaatkanker. Maar een verhoogde PSA-waarde kan ook andere oorzaken hebben, zoals:

• de leeftijd
• een goedaardige afwijking in de prostaat, zoals een vergroting of een ontsteking

Een verhoogde PSA-waarde betekent dus niet automatisch dat je prostaatkanker hebt. Een lage PSA-waarde betekent ook niet automatisch dat je géén kanker hebt. Sommige zeldzame, agressieve vormen van prostaatkanker maken namelijk geen PSA aan.

Een PSA-test geeft dus geen zekerheid of je wel of geen prostaatkanker hebt. Het kan de arts wel helpen om te bepalen of verder onderzoek nodig is.

Verder onderzoek na PSA-test

Is de PSA-waarde verhoogd of voelt de arts afwijkingen bij het rectale onderzoek? Dan krijg je waarschijnlijk verder onderzoek. Dit bespreek je samen met je arts.

PSA-zelftest

Er zijn ook zelftests beschikbaar om thuis je PSA-waarde te bepalen. Deze zelftests hebben beperkingen. De test geeft alleen aan of de PSA-waarde afwijkend is, maar niet hoe hoog die precies is.

Een test bij de huisarts geeft wel aan hoe hoog het PSA is. Ook kan de huisarts je lichamelijk onderzoeken en kun je samen andere dingen bespreken. Bijvoorbeeld of prostaatkanker in je familie voorkomt. De huisarts kan ook meer uitleg geven over de voordelen en nadelen van de PSA-test.

Een PSA-test heeft voor- en nadelen. Het kan prostaatkanker vroeg helpen opsporen. Maar een verhoogde PSA-waarde betekent lang niet altijd dat je prostaatkanker hebt of krijgt. Zo kan het er ook voor zorgen dat je je onnodig ongerust maakt.

Op Thuisarts.nl vind je een Keuzehulp over de PSA-test. De keuzehulp zet de voor- en nadelen van een PSA-test op een rij. Deze keuzehulp is bedoeld voor mannen van 50 tot 75 jaar die erover denken om hun PSA te laten controleren.

Ook Patiënt+ heeft een keuzehulp, in de vorm van een app, om een goede beslissing te kunnen nemen over het doen van een PSA-test.