Okselkliertoilet

Een okselkliertoilet (of okselklierdissectie) is een operatie waarbij de chirurg alle lymfeklieren in de oksel verwijdert. Dit gebeurt tegenwoordig niet vaak meer bij borstkanker. Vaak zijn andere behandelingen mogelijk als er uitzaaiingen in de okselklieren zitten.

Lees op deze pagina over:

• Wat is een okselkliertoilet?
• Wanneer een okselkliertoilet?
• Hoe gaat een okselkliertoilet?
• Genezing van de wond na het okselkliertoilet
• Gevolgen van een okselkliertoilet

Wat is een okselkliertoilet?

Een okselkliertoilet is een operatie waarbij de chirurg alle lymfeklieren in de oksel verwijdert. Een andere naam hiervoor is okselklierdissectie. In de oksel zitten 10 tot 20 lymfeklieren.

De operatie heet okselkliertoilet omdat de chirurg de oksel ‘schoonmaakt’ van vetweefsel en lymfeklieren. (Toilet maken betekent schoonmaken).

Na het okselkliertoilet onderzoekt de patholoog de verwijderde lymfeklieren. 

Wanneer een okselkliertoilet?

Een okselkliertoilet wordt niet meer zo vaak gedaan. Bestraling van de oksel is een goed alternatief als er uitzaaiingen in de okselklieren zijn. Het risico op klachten zoals lymfoedeem is ook kleiner bij bestraling.

De arts bespreekt met je welke van deze 2 behandelingen voor jou het meest geschikt is. Bij zeer kleine uitzaaiingen kan de arts voorstellen om geen verdere behandeling van de okselklieren te doen.

Hoe gaat een okselkliertoilet?

De ingreep gebeurt ofwel tijdens de operatie van je borst ofwel in een aparte operatie. De chirurg maakt een snee in de oksel. Daarna verwijdert de chirurg al het vetweefsel uit je oksel met daarin de lymfeklieren. Als dit gebeurd is, hecht de chirurg de wond.

Genezing van de wond na het okselkliertoilet

Tijdens het okselkliertoilet brengt de arts meestal een slangetje in dat het overtollige wondvocht afvoert. Dit heet een drain.

Na een of meer dagen verwijdert de verpleegkundige de drain. Hierna kan het wondvocht zich nog ophopen. Heb je hier erg veel last van, dan kan de huisarts of verpleegkundige het vocht met een injectienaald opzuigen. Dit is niet pijnlijk, maar vergroot wel het risico op infecties.

De eerste weken na de operatie kan de wond pijn doen en een trekkend gevoel geven. De huid rond de wond kan verkleuren. Soms is het gebied rondom het litteken gezwollen. Deze klachten worden minder naarmate de wond geneest.

Gevolgen van een okselkliertoilet

Een okselkliertoilet kan verschillende klachten op de lange termijn geven. De klachten en hevigheid ervan verschillen per persoon.

Minder gevoel of zenuwpijn

Bij een okselkliertoilet moet de chirurg vaak gevoelszenuwen van de oksel doorsnijden. Hierdoor heb je geen of veel minder gevoel in de oksel en de binnenkant van de arm. Het gevoel kan voor een deel terugkomen.

Sommige vrouwen blijven na het okselkliertoilet last houden van pijn of een naar gevoel aan de binnenkant van de bovenarm en in de oksel. Artsen noemen dit neuropathische pijn of fantoompijn. Lees meer over pijn na borstkanker en mogelijke oplossingen hiervoor.

Stijve schouder of arm

Na een okselkliertoilet kan het lastiger zijn je arm of schouder te bewegen. Fysiotherapie kan dan helpen. Lees meer over een stijve schouder na borstkanker.

Lymfoedeem

Na een okselkliertoilet kan het lymfevocht niet goed afgevoerd worden uit je arm. Er blijft dan te veel lymfevocht achter, waardoor je arm dikker wordt. Dit heet lymfoedeem. Ongeveer 5 tot 10 procent van de vrouwen ervaart ernstige klachten na een okselkliertoilet. Lees verder over lymfoedeem en de behandeling hiervan.

Tip: vraag de verpleegkundige om de omtrek van je bovenarm te meten, zowel voor als na het okselkliertoilet. Als je arm dikker wordt, betekent dit dat het lymfevocht zich heeft opgehoopt in je arm. Dan kun je meteen met de behandeling tegen lymfoedeem beginnen.