Hulp bij het sterven

Het kan zijn dat je klaar bent met het leven in jouw situatie. Bijvoorbeeld door de pijn en de ongemakken. Blijkt je lichaam sterker dan verwacht, dan wil je misschien je dood versnellen. 

Bij voorkeur bespreek je dit met je naasten. Voor hen kan je besluit moeilijk te accepteren zijn. Maar het is en blijft jouw keuze. Vraag hen dit te respecteren. 

Je kunt er ook met je huisarts of specialist over praten. Hij of zij weet vaak ook wat de mogelijkheden zijn om je sterven te versnellen. Bijvoorbeeld:

• afzien van behandeling
• stoppen met medicijnen
• bewust stoppen met eten en drinken
• euthanasie
• hulp bij zelfdoding

Afzien van behandeling

Je kunt besluiten om af te zien van behandelingen die het leven wat verlengen. Misschien heb je dit al vastgelegd in een behandelverbod. 

Voorbeelden van behandelingen die het leven verlengen: 

• het geven van antibiotica om infecties te bestrijden 
• reanimeren bij een hartstilstand: hartmassage door middel van druk en beademing

Stoppen met medicijnen

Je kunt je dood proberen te bespoedigen door de medicijnen die bedoeld zijn om je ziekte(n) te remmen, niet meer in te nemen. Stop nooit zomaar, maar bespreek dit altijd vooraf met je arts. Deze kan je vertellen wat er gebeurt als je stopt met de medicijnen. 

Bewust stoppen met eten en drinken

Soms is bewust stoppen met eten en drinken een keuze om de dood te versnellen. Je stopt dan bewust met eten en drinken zodat je gaat overlijden. Als je niet meer eet en drinkt, overlijd je meestal binnen twee weken.

Bewust stoppen met eten en drinken kan een alternatief zijn als je euthanasie wil, maar niet aan de voorwaarden voldoet. Het kan ook zijn dat je zelf wilt bepalen hoe je sterft. Stoppen met eten en drinken is geen gemakkelijke keuze. Je hebt er veel wilskracht voor nodig. Steun van anderen helpt.  

De meeste mensen die bewust stoppen met eten en drinken gaan op een zachte manier dood. Ze kunnen tijd doorbrengen met hun naasten en rustig afscheid nemen. Maar het is geen dood zonder lijden. Bijna iedereen krijgt klachten zoals dorst, pijn of verwardheid. De huisarts kan je helpen met deze klachten, door bijvoorbeeld medicijnen te geven. Voor naasten is het bewust stoppen met eten en drinken vaak zwaar. Zij vinden het soms lang duren en naar om je zwakker te zien worden of te zien lijden.  

Goed om te weten: versterven is niet hetzelfde als bewust stoppen met eten en drinken. Bij versterven gaat het om het steeds minder kunnen eten en drinken als onderdeel van de ziekte of ouderdom. Het is geen bewuste, weloverwogen keuze die je maakt. Bewust stoppen met eten en drinken is dat wel.

Wat gebeurt er?

Tijdens het stoppen met eten en drinken heb je zorg nodig van een arts, (thuis)zorg en/of naasten. Je naasten kunnen je helpen als je het moeilijk hebt. Wil je nog wel eten zien of ruiken, of juiste helemaal niet? Praat daarover met je naasten. Als je geen naasten hebt, is het nog belangrijker om hulp en steun te krijgen van zorgverleners.  

Door het stoppen met eten en drinken word je steeds vermoeider en zwakker. Je blijft ook steeds langer in bed liggen. Je wordt steeds slaperiger en je kunt bewusteloos raken. Of in de war.  

Als je in de war bent, kun je zelf niet meer beslissen. Het is daarom belangrijk om op papier te zetten wie medische beslissingen voor jou mag nemen als je dit zelf niet meer kunt. Deze persoon spreekt namens jou met de arts. Kies hiervoor iemand die je beslissing om te stoppen met eten en drinken steunt.  

Denk er daarnaast aan om een behandelverbod op te stellen. Hierin staat dat je niet behandeld wil worden in bepaalde situaties. De arts moet zich hieraan houden. Schrijf op dat je geen eten en drinken wil krijgen. Ook niet als je in de war bent en er om vraagt. En dat je geen behandeling wil die je leven kan redden.  

Overlijden 

De laatste fase verschilt weinig van de stervensfase van patiënten die overlijden door een ernstige ziekte. Bewust stoppen met eten en drinken geeft een natuurlijke dood. Je naasten mogen je helpen. Iemand helpen bij het bewust stoppen met eten en drinken wordt niet gezien als hulp bij zelfdoding.   

Meer informatie 

Voor uitgebreide informatie over bewust stoppen met eten en drinken bekijk je hier de brochure van de Vereniging van Vrijwillig Levenseinde (NVVE)
 

Euthanasie

Als je vindt dat je ondraaglijk lijdt en er is geen uitzicht meer op verbetering, dan kun je je huisarts vragen je leven te beëindigen. Dit heet euthanasie.

De huisarts zal dit verzoek zorgvuldig overwegen en een andere arts om raad vragen. Euthanasie mag namelijk alleen onder strenge voorwaarden worden toegepast. Lees meer over euthanasie.