Wat is palliatieve zorg?

Als je niet meer kunt genezen van kanker, kun je palliatieve zorg krijgen. Zodat jouw leven zo goed en prettig mogelijk blijft. Want al wordt je lichaam niet meer beter, je leven kan je nog veel te bieden hebben. 

Lees op deze pagina over:

• Wat is palliatieve zorg?
• Hoe lang krijg je palliatieve zorg?
• Wat houdt palliatieve zorg in?
• Jij beslist
• Vergoeding palliatieve zorg
• Welke zorgverleners zijn er voor mij? 
• Palliatieve zorg is niet hetzelfde als palliatieve sedatie

Wat is palliatieve zorg? 

Palliatief betekent: verzachtend. Palliatieve zorg bij kanker is niet gericht op genezing, maar op jouw welzijn. Dat jouw leven zo fijn en prettig mogelijk is (door het voorkómen en/of verminderen van klachten), ondanks dat je kanker hebt. En omdat de mensen om je heen daar ook een grote rol bij spelen, richt palliatieve zorg zich ook op jouw naasten.  

Jouw naasten, dokters, verpleegkundigen, verzorgenden, een psycholoog, een geestelijk verzorger, vrijwilligers en andere zorgverleners kunnen veel voor je doen. Daarbij staat jouw kwaliteit van leven voorop: wat jij belangrijk vindt in het leven en wat jij nodig hebt.  

Hoe lang krijg je palliatieve zorg?

Mensen denken vaak dat palliatieve zorg alleen voor de laatste weken van je leven is. Maar de palliatieve fase begint op het moment dat duidelijk is, dat je waarschijnlijk sterft aan jouw ziekte. Het kan zijn dat je maar kort te leven hebt maar dat hoeft niet. Hoeveel weken, maanden of jaren, de palliatieve fase duurt, verschilt van persoon tot persoon. 

Palliatieve zorg is dus niet hetzelfde als terminale zorg. Palliatieve zorg richt zich op het leven, niet op het sterven. Terminale zorg is de zorg in het laatste stukje van de palliatieve fase, niet lang voor het overlijden.  

Wat houdt palliatieve zorg in?

Palliatieve zorg richt zich op alles wat belangrijk is voor jouw welzijn (je lichaam, je geest en je omgeving). Het bestaat uit: 

• zorg en behandeling gericht op de ziekte
• zorg en behandeling gericht op klachten en problemen
• zorg en behandeling in de terminale fase
• nazorg

Zorg en behandeling gericht op de ziekte

Het behandelen van je ziekte in de palliatieve fase maakt je niet beter. Het kan soms wel je klachten verminderen en het leven verlengen. Denk bijvoorbeeld aan chemotherapie, immunotherapie, bestraling, medicijnen of een operatie. 

Veel van deze behandelingen hebben bijwerkingen. Jouw zorgverlener vertelt welke bijwerkingen je kunt verwachten. Als de behandelingen niet (meer) werken en/of te veel bijwerkingen hebben, worden ze gestaakt. Je kunt zelf ook beslissen of je een behandeling nog wilt of niet.  

Lees meer over palliatieve behandelingen bij kanker.

Zorg en behandeling gericht op klachten en problemen

Palliatieve zorg bestaat uit vier verschillende onderdelen:

• Lichamelijke zorg: het voorkomen en/of verminderen van lichamelijke klachten, zoals pijn, misselijkheid en/of braken, vermoeidheid, benauwdheid en diarree. Lees meer over lichamelijke hulp (medische zorg) bij ongeneeslijke kanker.
• Psychologische zorg: het voorkomen en/of verminderen van geestelijke klachten, zoals angst, somberheid, en verdriet. Lees meer over psychosociale zorg bij ongeneeslijke kanker. Lees meer over psychosociale zorg bij ongeneeslijke kanker.
• Sociale zorg: hulp bij problemen met de mensen om je heen en bij het verwerken van veranderingen op het gebied van afhankelijkheid, werk, status, inkomen, enzovoort . Lees meer over psychosociale zorg bij ongeneeslijke kanker
• Spirituele zorg: hulp bij levensvragen, zoals ‘Waar kan ik troost, kracht en inspiratie uit halen?’ en ‘Hoe kijk ik tegen de dood aan?’ en niet te vergeten: ‘Wat vind ik belangrijk in mijn leven?’ Lees meer over geestelijke verzorging bij ongeneeslijke kanker.

Omdat geen twee mensen hetzelfde zijn, en verschillende zorgverleners op de hoogte moeten zijn van jouw situatie en wensen, is een individueel zorgplan belangrijk. Daar staat in beschreven welke zorg jij krijgt. 

Zorg en behandeling in de terminale fase

Palliatieve zorg richt zich op het leven, niet op het sterven. Terminale zorg is de zorg in het laatste stukje van de palliatieve fase, niet lang voor het overlijden.  

Nazorg

Na de dood van een dierbare gaat het leven weer door. Maar zo makkelijk is dat vaak niet. Zorgverleners kunnen nabestaanden daarbij helpen.

Jij beslist

Je beslist zelf of je een bepaalde behandeling of begeleiding wilt of niet. Wegen de voordelen voor jou op tegen de eventuele nadelen? Praat erover met je zorgverlener en met je naasten. Alleen jij kunt beslissen of je deze behandeling of begeleiding wilt.  

Tip: neem de tijd om te beslissen wat je wilt. Bedenk goed wat jij zelf belangrijk vindt.  

Vergoeding palliatieve zorg

De kosten van (huis)artsen, wijkverpleging, ziekenhuis, medicijnen en hulpmiddelen krijg je vergoed. De palliatieve zorg wordt (voor een deel) betaald uit drie ‘potjes’:

• je eigen zorgverzekering
• de Wlz (Wet langdurige zorg)
• de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning)

Wie wat betaalt, hangt af van bijvoorbeeld hoe je verzekerd bent, waar je woont of wat je inkomen is.  Lees meer op de pagina: Hoe wordt palliatieve zorg vergoed?

Welke zorgverleners zijn er voor mij?

In de palliatieve fase krijg je met verschillende zorgverleners te maken. Zij overleggen met elkaar en met jou en stemmen de zorg zo goed mogelijk op elkaar af. Wanneer dat nodig is, vragen zij hulp van experts of van een palliatief team.

Welke zorgverleners je ziet, hangt af van je persoonlijke situatie. Het kan gaan om:

• medisch specialist
• verpleegkundig specialist
• verpleegkundige in het ziekenhuis
• huisarts 
• wijkverpleegkundige (thuiszorg) of wijkverzorgende
• fysiotherapeut
• ergotherapeut
• logopedist
• diëtist
• maatschappelijk werker
• geestelijk verzorger
• psycholoog
• apotheker

Zoek in de Palliatieve ZorgZoeker zorgverleners bij jou in de buurt. 

Palliatieve zorg is niet hetzelfde als palliatieve sedatie

Palliatieve zorg is de zorg die jij en je naasten krijgen, en richt zich op de kwaliteit van leven.  Als je nog maar kort te leven hebt (maximaal twee weken) en je hebt veel pijn of bent erg benauwd, kan de arts je in slaap brengen met medicijnen. Dat heet palliatieve sedatie. Lees meer over palliatieve sedatie bij kanker.