Wensen voor het levenseinde vastleggen

Je kunt op schrift zetten wat je wensen zijn rondom de behandeling en het levenseinde. Hiermee voorkom je dat anderen over je beslissen op momenten dat je dat zelf niet meer kunt. En dat zij misschien een besluit nemen dat je zelf niet had gewild.

Voor je naasten kan het ook fijn zijn als duidelijk op papier staat wat je wel en niet wilt. Je belast hen dan niet met het nemen van lastige beslissingen als je zelf niet meer kunt belissen.

Wilsverklaring

Een verklaring waarin je vastlegt wat je wilt of niet wilt, heet een wilsverklaring. Verander je van gedachten, dan kun je zo’n verklaring altijd tussentijds aanpassen.

Voorbeelden van dingen die je vast kunt leggen:

• Wie voor jou mag beslissen als je dat zelf niet meer kunt
• Welke behandelingen je wel, of juist niet wilt aan het einde van je leven
• Wanneer je euthanasie zou willen (euthanasieverzoek)
• Of je na je overlijden organen of weefsel wilt afstaan
• Of je je lichaam na overlijden ter beschikking wilt stellen aan de medische wetenschap.

Hoe leg je je wensen vast?

Je kunt zelf een wilsverklaring opstellen: handgeschreven of getypt. Op Thuisarts.nl staan enkele voorbeelden hoe je dit kunt doen.

Er zijn ook standaard wilsverklaringen (niet gratis). Voorbeelden zijn:

• Zorgverklaring van Stichting Zorgverklaring
• NPV-Levenswensverklaring; de NPV is een christelijke organisatie
• Behandelverbod van de NVVE
• Formulier volmacht (aanwijzen vertegenwoordiger) van de NVVE

Via de website Pal voor U kun je het notitieboek: Notities over het einde van mijn leven aanschaffen. Dit notitieboek kan dienen als zorg- of wilsverklaring.

Lees ook: Een wilsverklaring opstellen in 8 stappen

Veel gebruikte wilsverklaringen

Veel gebruikte wilsverklaringen zijn:

• Zorgverklaring
• Behandelverbod
• Euthanasieverzoek

Zorgverklaring

In een Zorgverklaring leg je  vast op welke wijze je wel, of juist niet medisch en verpleegkundig verzorgd wilt worden in de laatste levensfase. Daarnaast kun je aangeven wie je machtigt om medische beslissingen te nemen, wanneer je dit zelf niet meer kunt (je wettelijk vertegenwoordiger).

Meer informatie vind je bij Stichting Zorgverklaring en de Nederlandse Vereniging Patiënten Zorg voor het leven.

Behandelverbod

In een Verklaring Behandelverbod kun je vastleggen in welke situaties je niet meer behandeld wilt worden. De arts moet je verklaring respecteren, ook wanneer dit betekent dat je eerder komt te overlijden.

Onderwerpen die je kunt vastleggen zijn bijvoorbeeld:

• Niet naar de Intensive Care (dit houdt automatisch ook in dat je niet meer beademd wordt, dit kan namelijk alleen op de IC).
• Geen operaties, chemotherapie of bestraling.
• Geen bloedproducten/ bloedtransfusie.
• Geen antibiotica.
• Geen sondevoeding.
• Niet-reanimeren. Dit betekent dat na hartstilstand geen pogingen meer gedaan worden om het hart weer op gang te brengen.

Een Verklaring Behandelverbod kun je bestellen bij de Nederlandse Vereniging voor een  Vrijwillig Levenseinde. Ook zijn er ziekenhuizen die werken met eigen verklaringen behandelverbod.

Een niet-reanimerenpenning kun je bestellen bij de Patiëntenfederatie Nederland.

Euthanasieverzoek

Een euthanasieverzoek is een wilsverklaring. Deze verklaring helpt de arts aan wie je om euthanasie vraagt. In een euthanasieverzoek staat onder welke omstandigheden je euthanasie wenst. Lees meer over euthanasie.

Je kunt zo’n verklaring zelf opstellen. Een voorbeeld van een schriftelijk euthanasieverzoek vind je op Thuisarts.nl

Je kunt ook het euthanasieverzoek van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) gebruiken. Je moet dan wel lid zijn van deze organisatie. 

Als je ernstig ziek bent, is het belangrijk dat je regelmatig met je arts over je verklaring praat. Daardoor weet de arts dat je nog steeds achter je verzoek staat.

Andere voorbeelden van wilsverklaringen

Andere wilsverklaringen zijn bijvoorbeeld:

• Verklaring of je na je overlijden organen of weefsel wilt afstaan
• Verklaring waarin je je lichaam ter beschikking stelt aan de wetenschap
• Levenstestament

Verklaring of je na je overlijden organen of weefsel wilt afstaan

In het Donorregister kun je laten registreren of je na je overlijden organen of weefsel wilt afstaan. Hiervoor moet je online of op papier een donorformulier invullen.

Verklaring waarin je je lichaam ter beschikking stelt aan de wetenschap

Wil je je lichaam ter beschikking stellen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek, dan moet je hiervoor zelf contact opnemen met een universiteit of een ziekenhuis verbonden aan een universiteit. Zij sturen je de benodigde formulieren toe.

Lees ook: Hoe stel ik mijn lichaam na overlijden ter beschikking van de wetenschap?

Levenstestament

In een levenstestament benoem je iemand die zich ontfermt over bijvoorbeeld je bankzaken en bezittingen, wanneer je daar door ziekte of ongeval niet meer toe in staat bent. Maar ook iemand die bijvoorbeeld medische beslissingen voor je mag nemen of persoonlijke wensen uitvoert.

Het levenstestament is een bijzondere vorm van een testament. Het werkt tijdens jeleven. Dat is het verschil met een testament. Een testament werkt pas als je overlijdt. Lees meer over het levenstestament op notaris.nl