Hoe houd ik invloed op de zorg die ik krijg?

Ook als je niet meer beter kunt worden, kan je arts nog veel voor je doen. Hij of zij kan je de zorg geven die voor jou belangrijk is, en die bij je past. Om daar samen de goede beslissingen in te kunnen nemen, is het belangrijk dat je weet welke zorg er mogelijk is in de laatste fase. En dat de dokter weet wat je belangrijk vindt, wat je wilt en niet wilt.

Bijvoorbeeld:

• Weet je wat je kunt verwachten in de komende periode? 
• Weet je welke behandelingen er eventueel nog mogelijk zijn?
• Wil je zo lang mogelijk alle behandelingen hebben die er zijn? Of zijn er misschien behandelingen die je niet meer wilt?
• Welke begeleiding verwacht je van je arts?
• Wil je de mogelijkheid van euthanasie bespreken?
• Weet je wat palliatieve sedatie is? Hoe kijk je daar tegenaan?

Lees ook: Vragen die je kunt stellen aan je arts  over niet meer beter worden

Vooruit kijken

Het is belangrijk om samen met je (huis)arts vooruit te kijken naar wat kan gebeuren, daarop voorbereid te zijn en samen beslissingen te nemen.

Door tijdig je wensen en grenzen aan te geven, voorkom je misverstanden over de gewenste zorgverlening bij het sterven. Het geeft ook rust als je weet dat de arts je wensen en grenzen kent. 

Overigens kun je altijd terugkomen op eerdere beslissingen als je van gedachten verandert. 

Wat kun je zelf doen?

Denk na over deze laatste fase. je kunt hiervoor onderstaand vragenlijstje gebruiken:

• Wat vind je belangrijk?
• Ben je ergens bang voor?
• Wat wil je dat artsen doen als je lijdt?
• Wat is voor jou ondraaglijk lijden?
• Waar wil je het liefst sterven? Thuis, in een  hospicevoorziening of in een zorginstelling?
• Wil je een wilsverklaring maken waarin je aangeeft wat je wensen zijn rondom je behandeling of levenseinde?
• Wil je steun van een psycholoog of geestelijk verzorger als je het moeilijk hebt?

Praat erover met je partner, familie en vrienden, en met je (huis)arts. Vind je dat moeilijk, dan kun je misschien opschrijven hoe je erover denkt en wat je wel en niet wilt.

Het is belangrijk dat jij en je arts elkaar goed begrijpen. Wanneer je bijvoorbeeld aan je arts vraagt om je niet in de steek te laten, bedoelen jullie dan beiden werkelijk hetzelfde?  Spreek daarom uit wat je wilt en waaraan je denkt en vraag je arts en andere zorgverleners om dit ook te doen. Zo weet je zeker dat je elkaar goed begrijpt. 

In gesprek over het levenseinde

Je huisarts of behandelaar kan je uitnodigen om in gesprek te gaan over je levenseinde. Als je dat wilt, kun je op die uitnodiging ingaan.

Je kunt ook zelf om een gesprek vragen. Wacht hier dan niet te lang mee. Vaak zijn er meerdere gesprekken nodig om te ontdekken wat je wilt en welke mogelijkheden er zijn. Daarnaast kan het opeens te laat zijn, omdat je situatie bijvoorbeeld onverwachts verslechtert. 

Als hulpmiddel om het gesprek voor te bereiden, kun je gebruikmaken van de folder 'Spreek op tijd over uw levenseinde'. Zie de link hieronder.

Misschien wil je helemaal niet over het levenseinde nadenken of praten of wil je daar nog even mee wachten. Dat is ook goed. Het is voor iedereen verschillend.