Diarree bij ongeneeslijke kanker

Als je ongeneeslijke kanker hebt, kun je last krijgen van diarree. Soms is de oorzaak te behandelen. Vaak krijg je medicijnen tegen de diarree. Iets aanpassen in je voeding helpt meestal niet.

Lees op deze pagina over:

• Diarree bij ongeneeslijke kanker
• Oorzaken van diarree
• Diarree bij ongeneeslijke kanker: wat is er aan te doen?
• Wat kun je zelf doen bij diarree? 
• Wat wil je en wat vind je belangrijk?

Bekijk op een andere pagina: voedingstips bij diarree

Diarree bij ongeneeslijke kanker

Diarree is dunne ontlasting (poep). De poep is zo dun als pap, of zelfs als water. Je moet vaak en snel naar het toilet. Diarree gaat vaak samen met buikpijn en buikkrampen.  

Diarree komt vaak plotseling op en duurt meestal kort: een paar uren of dagen (acute diarree). Soms houdt de diarree langer dan twee weken aan. Dan heet het chronische diarree.  

Soms is diarree het gevolg van verstopping (obstipatie) of een gedeeltelijke afsluiting van de darm. Er lekt dan dunne ontlasting langs een ingedikte prop ontlasting in de endeldarm. Dit heet overloopdiarree.

Gevolgen van diarree 

Als de diarree langer dan een paar weken duurt, raak je veel vocht kwijt en kun je uitdrogen. De kans op uitdroging is het grootst bij ouderen.   

Met de diarree gaat er ook kalium verloren. Kalium is een belangrijke stof voor het lichaam. Een tekort aan kalium kan allerlei klachten geven, zoals moeheid, zwakte, verlies van eetlust of misselijkheid en braken. 
 

Klachten door diarree

Bij diarree kun je last hebben van:

• Pijnlijke buikkrampen voor en/of tijdens het poepen.
• Je poep niet op kunnen houden. 
• Pijn aan je anus (poepgat). Ook kan de huid rond je anus kapot gaan.
• Uitdroging, vooral bij oudere patiënten.
• Moeheid en zwakte.  
• Afvallen.  

Je kunt ook last hebben van deze dingen: 

• Stank van je ontlasting.
• Schaamte.
• Je vies voelen.
• Bang zijn om je kleren en bed vuil te maken. 

Oorzaken van diarree

Diarree kan heel veel oorzaken hebben. 

Acute diarree

Acute diarree ontstaat vaak door een ziekte, zoals:

• infecties van de maag en/of darmen 
• verstopping of gedeeltelijke afsluiting van de darm

Of door de behandeling, zoals: 

• medicijnen (onder andere antibiotica, laxeermiddelen) 
• bestraling
• chemotherapie

Voedingsbestanddelen en sondevoeding veroorzaken soms ook acute diarree.

Chronische diarree 

Chronische diarree kan ontstaan door ziekte:

• alvleesklierkanker 
• kankersoorten waarbij de tumor hormonen maakt: neuro-endocriene tumoren van de alvleesklier of de darm, medullair schildkliercarcinoom
• fistels in het maag-darmkanaal 
• chronische darminfecties die veroorzaakt zijn door een parasiet

Of door de behandeling van kanker, zoals:

• het weghalen van een stuk van de maag en/of de darmen 
• een afstotingsreactie na beenmergtransplantatie  

Of door andere oorzaken, zoals:  

• lactose-intolerantie: als je geen lactose (melksuiker) kunt verteren  
• coeliakie: als je geen gluten kunt verteren
• bacteriële overgroei in de darm. 
• Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)
• chronische darmziekten (Crohn of colitis ulcerosa) 
• schildklierziekten 

Diarree bij ongeneeslijke kanker: wat is eraan te doen?

Als je last hebt van diarree is het belangrijk om dit met je arts te bespreken. Je arts kan onderzoeken waar de diarree vandaan komt. Samen kun je kijken of en hoe de diarree te behandelen is. Vaak verwijst de arts je naar een diëtist voor voedingsadviezen.

Onderzoek

De arts stelt je vragen en onderzoekt je. Het kan zijn dat je arts meer onderzoeken voorstelt, zoals: 

• bloedonderzoek 
• onderzoek van je poep 
• endoscopie: een onderzoek waarbij de arts met een camera in je darm kijkt 

Behandeling

Als bekend is waar de diarree door komt, is het belangrijk om de oorzaak aan te pakken, bijvoorbeeld door:  

• Aanpassing van de medicijnen die de diarree veroorzaken.
• Laxeermiddelen bij diarree door verstopping of een ileus.
• Aanpassing van de (sonde)voeding. 
• Antibiotica, als de darm ontstoken is door bepaalde bacteriën of bij bacteriële overgroei.  
• Behandeling van chronische darminfecties.  
• Stoffen die ervoor zorgen dat de voeding beter wordt opgenomen, zoals alvleesklierenzymen. 
• Behandeling van aandoeningen zoals tumoren die hormonen aanmaken, chronische darmziektes of een te snel werkende schildklier.

Daarnaast is het advies vaker kleine beetjes te drinken en te eten (bijvoorbeeld bouillon) en tijdelijk te stoppen met plastabletten. Het kan zijn dat je arts je adviseert om ORS en een diarreeremmer (loperamide) te gebruiken. ORS is een mengsel van zouten en glucose (druivensuiker). Het voorkomt dat je uitdroogt.

Behandeling van de oorzaak helpt niet altijd (genoeg). Dan kunnen onderstaande adviezen misschien helpen.  

Wat kun je zelf doen bij diarree?

Het is heel belangrijk om veranderingen in je poep te melden bij je arts of verpleegkundige. Denk aan de kleur, de vorm en de geur van je poep. Dat is niet raar of gênant, maar heel verstandig.  

Goed om te weten: wat je eet, is vaak niet de oorzaak van de diarree. Ook als je niet eet, maak je poep en is er dus een kans op diarree. Er bestaat ook geen dieet wat bij iedereen de diarree stopt. Wat bij de één werkt, helpt niet bij de ander. Probeer uit wat voor jou het beste werkt.  

Voedingstips

• Zorg dat je genoeg drinkt (zoals bouillon, mineraalwater zonder prik, thee). 
• Verdeel het eten over meerdere kleine porties per dag.
• Eet geen dingen die je darmen prikkelen, zoals koffie, alcohol, prik, ui, prei, kool en scherpe specerijen. 

Andere tips

• Gebruik zo nodig incontinentiemateriaal, zoals luiers of broekjes.
• Reinig de huid bij voorkeur met warm water als je diarree hebt gehad. Gebruik zo nodig een pH-neutrale zeep en dep de huid goed droog.
• Bescherm daarna de huid rond je anus met bijvoorbeeld zinkolie, barrièrecrème of Cavilon® swabs of spray.  
• Overleg met je arts of verpleegkundige over opvangzakken voor je ontlasting (alleen te gebruiken als je in bed ligt) of een anaaltampon.

Wat wil je en wat vind je belangrijk?

Als je arts je een behandeling voorstelt, hoef je daar geen ‘ja’ op te zeggen. Het is erg belangrijk om goed na te denken over wat jij zelf wil. Vraag gerust naar de voordelen én de nadelen van de behandelingen. Wat weegt voor jou het zwaarst? Wat wil je wel, en wat wil je niet? 

Bespreek je wensen met je arts, zorgverleners en naasten. Vertel hun duidelijk wat je wilt. Dan kunnen zij jou de zorg bieden die bij jou past.