Dwarslaesie bij ongeneeslijke kanker

Een dwarslaesie komt weinig voor bij kanker. Gebeurt het toch, dan komt dat bijna altijd door een uitzaaiing in een wervel. Heb je last van zenuwuitval in bijvoorbeeld je armen of benen? Neem dan snel contact op met je arts.

Lees op deze pagina over:

• Wat is een dwarslaesie?
• Klachten door zenuwuitval? Soms is een volledige dwarslaesie te voorkomen
• Onderzoeken bij zenuwuitval
• Dwarslaesie bij ongeneeslijke kanker: wat is eraan te doen?
• Wat kun je zelf doen?
• Wat wil je en wat vind je belangrijk?

Wat is een dwarslaesie?

Kanker kan uitzaaien naar je wervelkolom. Soms groeit een uitzaaiing in een wervel tegen het ruggenmerg. Dan kun je een dwarslaesie krijgen.  

Bij een volledige dwarslaesie heb je geen gevoel en kracht meer in bijvoorbeeld je benen of je armen. Bij een niet-volledige dwarslaesie heb je last van krachtverlies en verminderd gevoel. Dit heet ook wel neurologische uitval of zenuwuitval. Deze uitval wordt niet alleen veroorzaakt door de tumor zelf, maar ook door vochtophoping (oedeem) rond de tumor.

Klachten bij een dwarslaesie

Heb je een tumor in je rug die op het ruggenmerg drukt? Dan kun je bijvoorbeeld minder kracht en/of gevoel in je benen hebben, je plas niet meer op houden of niet meer voelen of je moet poepen. 

Als het ruggenmerg in je nek beschadigd raakt, kun je ook minder gevoel en kracht in je armen of handen hebben.

Bijna altijd heb je bij een dwarslaesie ook pijn in je rug. De pijn kan ook uitstralen naar je arm, je buik of je  been.

Klachten door zenuwuitval? Soms is een volledige dwarslaesie te voorkomen

Heb je een of meer van deze klachten? Waarschuw dan zo snel mogelijk je arts:

• (meer) pijn in nek of rug
• minder kracht in je benen (en soms ook in je armen)
• problemen met het bewegen van je benen (en soms ook je armen)
• wankel lopen
• ‘doof’ gevoel of tintelingen in je borst, buik, liezen en/of benen of rond de anus
• niet meer kunnen lopen en/of staan
• door je benen zakken
• je plas of ontlasting plotseling niet meer op kunnen houden

Hoe sneller je aan de bel trekt, hoe groter de kans op herstel.

Vertel de arts altijd dat je eerder de diagnose kanker hebt gekregen. Soms is het mogelijk om een volledige dwarslaesie te voorkomen als je snel wordt behandeld.

Onderzoeken bij zenuwuitval
Het ruggenmerg zit binnenin je wervelkolom. Het ruggenmerg bestaat uit zenuwen. De zenuwen geven signalen vanuit je hersenen door aan de rest van je lichaam. Als er iets in je ruggenmerg kapot gaat, heeft dat invloed op alles wat daaronder gebeurt. 

Heb je last van krachtverlies of een doof gevoel? Vertel dit dan aan je arts of verpleegkundige. 

De arts stelt je vragen en onderzoekt je. Je krijgt dan bijna altijd een MRI-scan. Soms wordt ook een CT-scan, botscan of PET-scan gemaakt

Misschien was nog niet bekend dat je kanker had voordat je last kreeg van zenuwuitval. Dan krijg je verder onderzoek om te kijken wat voor soort kanker je hebt. Dat kan meestal alleen door wat weefsel van de uitzaaiingen onder de microscoop te onderzoeken.

Het weefsel kan op twee manieren worden weggehaald:

• met een naald (een punctie)
• bij een operatie

Dwarslaesie bij ongeneeslijke kanker: wat is eraan te doen?

Er zijn verschillende behandelingen mogelijk. Welke behandeling de arts voorstel, hangt onder andere af van:

• hoe je er lichamelijk aan toe bent 
• de duur en de ernst van de zenuwuitval
• hoe erg je wervelkolom beschadigd is
• de soort kanker die je hebt
• de mogelijkheden om de kanker te behandelen
• hoe lang je nog te leven hebt
• eerdere behandelingen vanwege dwarslaesie

In eerste instantie wordt dexamethason gegeven. De zenuwuitval kan dan afnemen door vermindering van het oedeem rond de tumor. Zo nodig wordt (extra) pijnstilling gegeven.

Mogelijke behandelingen zijn:

• een operatie van je wervel
• bestraling
• chemotherapie, doelgerichte therapie of immunotherapie
• anti-hormonale therapie bij prostaatkanker of borstkanker

Wat kun je zelf doen? 

Als je een volledige dwarslaesie hebt, kun je daar zelf niets aan doen. Het is wel belangrijk dat je je (huis)arts vertelt welke klachten je hebt (bijvoorbeeld pijn), zodat de arts je goed kan behandelen. Lees verder over pijnbestrijding bij kanker.

De arts kan je ook doorverwijzen naar zorgverleners die je bijvoorbeeld kunnen adviseren over urineverlies (incontinentie). Of die je mentale steun kunnen geven.

Wat wil je en wat vind je belangrijk

Als je arts je een behandeling voorstelt, hoef je daar geen ‘ja’ op te zeggen. Het is erg belangrijk om goed na te denken over wat jij zelf wilt. Vraag gerust naar de voordelen en de nadelen van de behandelingen. Wat weegt voor jou het zwaarst? Wat wil je wel, en wat wil je niet?

Bespreek je wensen met je arts, zorgverleners en naasten. Vertel hun duidelijk wat je wilt. Dan kunnen zij jou de zorg bieden die bij jou past.